Źródło: TEMI

   Nie jesteśmy sami w Polsce, czyli inne Tarnowy   -   23/10/2003

Być tarnowianinem to brzmi dumnie? Jeśli tak, to tą dumą musimy się podzielić z mieszkańcami innych Tarnowów. Miejscowości o takich samych nazwach jest bowiem w Polsce dużo. Zaskakująco dużo. Tematem tym zajął się Robert Noga w ostatnim numerze "TEMI".

Ogloszenie

>

Góry, jaskółki i kod pocztowy

W książkach telefonicznych Telekomunikacji Polskiej S.A. znajdują się numery telefonów do abonentów mieszkających w sześciu Tarnowach. Bardziej precyzyjne dane można uzyskać przeglądając obfitą księgę pt "Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce", wydaną przez Główny Urząd Statystyczny. W tomie trzecim znajdujemy informacje o miejscowościach o nazwie Tarnów, wraz z naszym jest ich osiem. Dwa w województwie lubuskim, dwa następne na Dolnym Śląsku, jeden na Mazowszu, pozostałe we wschodniej Polsce. Mamy też zestaw "Tarnowów z przymiotnikami", takich jak: Jezierny, Grodkowski, Bycki i chyba najbardziej znany Tarnów Opolski. Poza tym w spisie aż roi się od miejscowości o bardzo zbliżonej nazwie: Tarnawa, Tarnowo, Tarnowce, Tarnowska Wola, Tarnawka., Tarnowski Młyn oraz Tarnowskie Góry.

Nasz Tarnów jest wśród innych miejscowości o tej samej nazwie jedynym większym miastem, pozostałe to przeważnie mniejsze lub większe wsie, co nie znaczy, że nie mają bogatej historii, ciekawych zabytków, czy też innych miejsc wartych obejrzenia. Niby różnią się, ale problemy wszędzie są podobne. Nasza wiedza o nich jest siłą rzeczy znikoma, ale nie musimy mieć kompleksów, nasze miasto również dla wielu pozostaje zagadką. Natomiast niektóre skojarzenia mogą zaskakiwać. - Nie będę udawać wiedzy. Nie potrafię odpowiedzieć z czym kojarzy mi się pańskie miasto- przyznaje Ewelina Mazurak z Urzędu Gminy w pogorzowskim Lubiszynie, do którego należy też wieś Tarnów. - Mnie wasz Tarnów kojarzy się z górami, bo gdzieś tam blisko nich przecież leży- mówi Kinga Grabowa ze Starostwa Powiatowego w Ząbkowicach Śląskich, znacznie lepiej obeznana z Tarnowem, leżącym kilka kilometrów od jej urzędu. Z kolei dla Michała Śliwińskiego ze Starostwa Powiatowego w Chełmie, w którego granicach leży kolejny Tarnów, nasze miasto to przede wszystkim jaskółki, ale te sportowe. Konkretnie koszykówka. - Grałem kiedyś, poza tym moim kolegą jest Tomek Celej, który w poprzednim sezonie reprezentował Unię - mówi.

- Mogę powiedzieć, że najbardziej z pana miastem kojarzy mi się kod pocztowy 33-100. Dlaczego? Bo bardzo często listy bez kodu trafiają przez pomyłkę do nas i są odsyłane pod właściwy adres. Ale bywa także odwrotnie- śmieje się Irena Kampa , kierowniczka Urzędu Stanu Cywilnego w Tarnowie Opolskim. Natomiast sołtys Tarnowa leżącego w gminie Wilga na Mazowszu, Kazimierz Goźliński, wspomina, jak wykorzystywał istnienie naszego miasta w czasach szkolnych -Chodziłem do szkoły w Warszawie, do domu miałem z sześćdziesiąt kilometrów. Ale gdy potrzebowałem się urwać z całego dnia, to mówiłem, że mam bardzo daleko do domu, bo mieszkam w Tarnowie i wszyscy myśleli, że chodzi o ten Tarnów w Małopolsce, bo mojej wioseczki nie znali. Ale przyznam, że nic nie wiem o waszym mieście i nigdy w waszych stronach nie byłem. Może kiedyś będzie okazja? A gdyby ktoś z waszego Tarnowa chciał przyjechać do nas, to zapraszam. Odpocznie trochę...

Za górami, za lasami...

Był sobie Tarnów. Ten Opolski powstał w miejscu, gdzie rosło podobno sporo tarniny. Miejscowa legenda mówi, że przejeżdżał tamtędy pewien rycerz, zaplątał się w owej tarninie i tutaj już pozostał. Stąd nazwa miejscowości. Tyle podanie. Historycy wywodzą nazwę Tarnowa Opolskiego od staropolskich słów "tarnie" lub "tarnina", określających miejsce gdzie rośnie roślina. Kiedyś Tarnów Opolski nazywano Wielkim, dla odróżnienia od pobliskiego...Tarnowca. Za czasów niemieckich nazywał się natomiast Tarnau. Na przestrzeni dziejów miejscowość przechodziła dosłownie z rąk do rąk. Była w granicach państwa polskiego, potem czeskiego austriackiego, pruskiego, niemieckiego, po II wojnie wróciła do Polski.
Nie potwierdziła się natomiast zasłyszana informacja że obecna nazwa Tarnowa Opolskiego pochodzi od naszego Tarnowa, bowiem po II wojnie światowej wielu naszych ziomków, zasiedlających ziemie zachodnie, trafiło właśnie tam. Aczkolwiek faktem jest, że mieszkańców naszego miasta, których koleje losu rzuciły do Tarnowa Opolskiego nie brakuje.

Bardzo ciekawe są początki Tarnowa w powiecie Ząbkowickim, na Dolnym Śląsku. Jego nazwa pojawia się pierwszy raz w słynnej Księdze Henrykowskiej z 1202 roku. Słynnej, ponieważ to w niej zapisano pierwsze zdanie w języku polskim: "Daj ja pobruszę, a ty poczywaj". Wspomniany wpis uznano za umowną datę powstania miejscowości, chociaż siłą rzeczy musiała ona powstać wcześniej. Jest więc o ponad wiek starsza od miasta nad Dunajcem i Białą! W przypadku tego Tarnowa nazwa wywodzi się prawdopodobnie od prasłowiańskiego słowa tarń, czyli cierń, bądź od niejakiego Tarna, jako jego własność. Niemcy nadali wiosce, podobnie jak w przypadku Tarnowa Opolskiego nazwę Tarnau. Z tegoż Tarnowa pochodzić miał Wilhelm Wolff. Nazwisko pewnie nic Czytelnikom nie mówiące, ale miał bardzo znanych przyjaciół: Karola Marksa i Fryderyka Engelsa. Ten pierwszy zadedykował nawet Wolffowi I tom swojego Kapitału.
Nazwa Tarnowa w powiecie chełmskim na Lubelszczyźnie wzięła się, jak wywodzi Andrzej Wawryniak w swoim "Leksykonie miejscowości powiatu chełmskiego", od... Tarnowskich, którzy mieli napłynąć tutaj z Małopolski. W każdym bądź razie najstarsze dokumenty o wiosce, pochodzące z końca XVI wieku, podają jako jej właściciela Szczęsnego Tarnowskiego. Czy Tarnowy w województwie lubuskim i ten z Mazowsza wywodzą swoje nazwy od tarniny? W każdym razie z tym ostatnim, położonym nieopodal Garwolina, związana była ponoć postać imć Onufrego Zagłoby, bohatera sienkiewiczowskiej trylogii. Niestety, nie udało się ustalić, w jaki to sposób pan Zagłoba miał być z tą wioską związany, w każdym razie, jak pamiętamy, oferował on do sprzedaży Niderlandy, a nie Tarnów.

Jakoś leci...

Największy (oprócz naszego) z Tarnowów, Tarnów Opolski, liczy 3600 mieszkańców i nie ma praw miejskich. Jest za to siedzibą gminy, ma dwie szkoły: podstawową i gimnazjum. - N ie mamy jakichś wielkich atrakcji turystycznych, chociaż jest trochę zabytków i myślę, że jest u nas przyjemnie. Jesteśmy okrążeni lasami, z których wąskie drogi wyprowadzają nas do świata. Ale mamy stacje kolejową na ważnej trasie Wrocław - Przemyśl i... wyjątkowo ładne dziewczyny. Do Opola jest od nas 17 kilometrów, do Katowic 90. Niektórzy dojeżdżają tam do pracy - mówi o współczesności swojej miejscowości Irena Kampa.

Znacznie mniejszy (niecałe 700 mieszkańców według stanu sprzed siedmiu lat) jest Tarnów koło Ząbkowic Śląskich. Właściwie z nimi sąsiaduje, bo oddalony jest o 2 kilometry. Ciekawostkę może stanowić fakt, że mieszkańcy wsi używają także innej nazwy. Zamiast Tarnów, często mówią Tarnawa. Za najciekawszy zabytek przewodniki turystyczne podają kościół parafialny św Marii Magdaleny, pochodzący z 1687 roku. W ubiegłym roku Tarnów koło Ząbkowic obchodził swoje osiemsetne urodziny, z tej okazji doczekał się monografii, wydanej już w bieżącym roku.

Kościołem, tyle że neogotyckim, z drugiej połowy XIX wieku, szczyci się liczący około pół tysiąca mieszkańców Tarnów w gminie Lubiszyn (niemiecka nazwa Tornow), niedaleko Gorzowa Wielkopolskiego.

Kilka innych Tarnowów to już bardzo maleńkie wioski. Ten w gminie Lubsko w województwie lubuskim to zaledwie przysiółek wsi Chełm Żarski. Tarnów spod Chełma liczył w 2000 roku dokładnie 94 mieszkańców, w tym 20 uczniów oraz 8 "starych" kawalerów. Mieszkańcy posiadali 7 samochodów osobowych, 19 ciągników i 2 kombajny. Podstawowym zajęciem mieszkańców jest praca w gospodarstwach rolnych, których naliczono 34.

Tak precyzyjnych danych nie posiada Tarnów w powiecie Garwolińskim na Mazowszu, ale sołtys Kazimierz Goźliński twierdzi, że mieszkańców jest 90, z tym, że drugie tyle przyjeżdża regularnie do własnych domków letniskowych. Miejscowość położona jest nad Wisłą, która stanowi o jej atrakcyjności jako wsi letniskowej. Dzieci mają do szkoły 6 kilometrów, dorośli aby załatwić sprawę w Urzędzie Gminy w Wildze muszą pokonać 8 kilometrów. - Nie żyje się łatwo, tylko starsi ludzie prowadzą gospodarstwa, młodszym się już nie chce. Ale jakoś leci, bo musi- mówi sołtys Goźliński.

Cóż, to zupełnie tak jak u nas, w naszym prawie stutrzydziestotysięcznym mieście. Jakoś leci, bo musi...

Robert Noga

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Fri, April 19, 2024 00:55:40
IP          : 18.222.182.105
Browser     : claudebot
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : www.intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html