Źródło: TEMI

   „Nasz” kompozytor   -   03/1/2005

Co prawda nie ma w Tarnowie filharmonii, ale wydarzeń muzycznych może nam pozazdrościć każde miasto w Polsce, a Kąśna Dolna z dworkiem Paderewskiego, to miejsce w świecie muzyki uznane od dawna. Rodzą się też tutaj niezwykłe muzyczne pomysły i wywodzą się stąd związani z muzyką ciekawi ludzie. Choćby Paweł Sydor … O kompozytorze z Tarnowa, który po studiach i pracy wrócił z USA do Polski - pisze w noworocznym numerze TEMI Ryszard Lis.

Ogloszenie

Ostatnio, kompozycja Pawła Sydora na obój i orkiestrę symfoniczną pt. „Virtuti Militarii”, została wydana w USA. Na płycie znajduje się trzy, uznane za najwartościowsze koncerty obojowe XX wieku. Kompozycję Sydora nagrano obok utworów takich mistrzów jak Bohuslava Martinu oraz Marco Aurelio Yano.

Ten interesujący utwór powstał na przełomie lat 1991/92, jeszcze w trakcie studiów muzycznych młodego kompozytora w USA. Upamiętnia on 200. rocznicę ustanowienia przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego Orderu Virtuti Militarii. - Zasadniczym tematem kompozycji – wyjaśnia Paweł Sydor – jest walka współczesnych Polaków o wolność słowa, religii oraz tradycji. W tej walce mierzą się trzy postacie. Obój - indywidualista, niedoceniany bohater, zwykły człowiek pragnący zachować ostatnie ideały przed zniszczeniem i zapomnieniem. Jego przeciwnikiem są „Robaki” – mała grupa rządna władzy, dzierżąca ją i panująca nad światem. W tle jest Tłum – ludzi bez własnego „Ja”, autonomii i zachowujących się jak chorągiewki na wietrze, zastraszonych, naśladujących Robaki. Obój próbuje przekonać Tłum, by stanął w obronie prawdy i wartości, podjął walkę o swoją godność. Pokazuje mu lepszy świat, bez przemocy, nienawiści, zakłamania i obłudy. Na chwilę to mu się udaje. Ale potem Tłum zdradza bohatera i przekonany przez Robaki, zabija Obój. Umierający Obój śpiewa „Lacrimosę”, a jego duch unosi się w niebiosa. Tłum wraz z Robakami spada natomiast do czeluści.

W recenzji, która ukazała się na stronie internetowej Classic Today, znany krytyk muzyczny David Hurwitz pisze na temat koncertu obojowego "Virtuti Militarii" m.in.: „Orkiestracja jest atrakcyjnie bogata i soczysta, a kilka minut w głąb utworu znajduje się przepiękny, liryczny (drugi) teat oboju, który brzmi jak najpiękniejsza melodia kiedykolwiek napisana na ten instrument… Ukłon Sydora w stronę awangardy nigdy nie jest dokuczliwy i zawsze ma sens w kontekście utworu... Ta płyta jest wzorem wrażliwości w tworzeniu sztuki, odpowiedniego wyboru repertuaru i doskonałej inżynierii dźwięku. To po prostu lepsze już być nie może". Płyta otrzymała 10 na 10 punktów, czyli maksymalną ocenę za jakość artystyczną i dźwiękową. Prawdopodobnie zostanie nominowana do prestiżowej nagrody Gramma.

Koncert „Virtiti Militarii” jest w dorobku młodego kompozytora ważnym utworem, ale nie jedynym, ma ich już na swoim koncie ponad 40. Niektóre zarówno nich wykonywano zarówno w USA, jak i w europejskich i polskich salach koncertowych. M. in. „Hymn” na orkiestrę smyczkową zagrano podczas koncertu w Lincoln Center w Nowym Jorku, a „Gallop” na skrzypce i fortepian w słynnej Cornegie Hall. Symfonię na dwie orkiestry smyczkowe „Głosy Ziemi” wykonano w Filharmonii Białostockiej, a „Salve Regina” i „Kyrie” na chór mieszany podczas IX Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” w Częstochowie.

Najważniejszy - zdaniem kompozytora – w jego dotychczasowym dorobku utwór, „Credo” - na sopran, tenor, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną, wykonano podczas XII Dni Muzyki Współczesnej w Krakowie w roku 2000. Partie solowe zaśpiewali Elżbieta Towarnicka – sopran i Piotr Kusiewicz – tenor, wystąpił także Chór Polskiego Radia i Radiowa Orkiestra Symfoniczna w Krakowie. W 2002 roku możliwość wysłuchania dwóch utworów Pawła Sydora mieli także tarnowscy melomani. Słynna wiolonczelistka, Dorota Imiołowska, z akompaniamentem fortepianu zagrała w Sali Lustrzanej „Lamento”, utwór napisany niedługo po ataku terrorystów na World Trade Centem, natomiast w Mościckiej Fundacji Kultury Vadim Brodski – skrzypce i Janusz Olejniczak – fortepian, wykonali „Gallop”.

34-letni kompozytor pracuje obecnie nad „Requem” na dwa chóry i orkiestrę symfoniczną. - Przygotowywałem się do jej komponowania przez rok – mówi. - Namówił mnie do tego mój przyjaciel, były nauczyciel i dyrektor tarnowskiej Szkoły Muzycznej, Włodzimierz Siedlik, dzisiaj dyrektor krakowskiego Chóru Polskiego Radia. Jest to przedsięwzięcie ogromne. Mam nadzieję, że mu podołam.

Paweł Sydor szkołę muzyczną II stopnia ukończył już w Tarnowie i stąd wyruszył w szeroki świat. Jest też absolwentem I LO w Tarnowie. Na studia zdał egzamin do trzech uczelni, w tym dwóch amerykańskich. Wybrał Oberlin Conservatory of Music w stanie Ohio, gdzie studiował fortepian, kompozycję oraz dyrygenturę. Studia z wyróżnieniem ukończył w roku 1993. Przez następne trzy lata studiował kompozycję w Juilliard School of Music, na tej uczelni wykładał w latach 1995-96 teorię muzyki. Po 10 latach pobytu w USA wrócił do Polski. Zamieszkał w Krakowie. Jest członkiem Związku Kompozytorów Polskich i American Society of Composers, Artis and Publishers. Szereg jego utworów zostało nagranych dla Polskiego Radia oraz firm płytowych w USA.

Ryszard Lis

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Wed, November 12, 2025 20:26:43
IP          : 18.97.14.86
Browser     : CCBot/2.0 (https://commoncrawl.org/faq/)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : www.intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html