Źródło: inTARnet.pl

   Potrójny jubileusz w Tarnowie –Krzyżu    -   21/6/2009

Nawet strugi deszczu nie przeszkodziły mieszkańcom Krzyża w świętowaniu półwiecza istnienia swej dzielnicy w ramach Tarnowa. W sobotę hucznie obchodzono w Krzyżu zarówno tę rocznicę, jak i dziesiąty jubileusz powstania Gimnazjum nr 6 im. Jana Pawła II oraz dekadę reaktywowanego Klubu Sportowego Iskra. W oficjalnych uroczystościach wzięło udział wielu znamienitych gości, wspominano najdalszą przeszłość Krzyża i 50 lat funkcjonowania w granicach miasta, nagrodzono i wyróżniono osoby najbardziej zasłużone dla krzyskiej społeczności. Deszcz, który nieco pokrzyżował plany organizacji festynu - wielu zaplanowanych rozgrywek, zabaw i konkursów, nie był w stanie przeszkodzić wieczornemu koncertowi. Na stadionie przy Krzyskiej bawiono się pod parasolami razem z Gangiem Marcela, były też sztuczne ognie i zabawa do późnej nocy pod dachem odremontowanego obiektu klubowego.

Ogloszenie

Na oficjalne uroczystości, które odbyły się w sali gimnastycznej Szkoły Podstawowej nr 14 im. Stefana Jaracza, tuż po uroczystej Mszy Świętej w Kościele Parafialnym, przybyli m.in. Prezydent Miasta Ryszard Ścigała oraz jego zastępcy Dorota Skrzyniarz i Kazimierz Koprowski, Przewodniczący Rady Miasta Ryszard Żądło i wielu miejskich radnych, poseł Józef Rojek, wójt gminy Lisia Góra Stanisław Wolak, od której to gminy przed półwieczem Krzyż został odłączony, przedstawiciele duchowieństwa i wielu innych zaproszonych gości.
Okolicznościowy wykład o – jak się okazało – barwnej, wielowiekowej historii Krzyża wygłosił dr Jan Hebda.
Zarówno tubylcy (w ich imieniu przemawiali Jan Radoń - przewodniczący Rady Osiedla, Jolanta Szura - dyrektor gimnazjum, Barbara Gajda - prezes KS Iskra oraz jeden z najbardziej zasłużonych społeczników dzielnicy - Roman Marek), jak i goście podkreślali w swych wystąpieniach unikalną specyfikę i wyjątkowość krzyskiej społeczności, zawsze przyjazną krzyską atmosferę, która udziela się coraz to nowym mieszkańcom rozwijającej się nieustannie dzielnicy i wielkie, wciąż żywe tradycje społecznikowskie Krzyża, których najlepszym dowodem jest reaktywacja i istnienie dzielnicowego klubu sportowego, a ostatnio także odnowionego Domu Katechetycznego im. Jana Pawła II zamienionego w osiedlową świetlicę, tętniącą życiem od rana do wieczora.

Odwołując się do wspomnień o zmarłych, m.in. o śp. ks. Prałacie Andrzeju Kmieciku i zmarłej w ubiegłym roku wieloletniej dyrektor Szkoły Janinie Ejgierd, zauważono, że Krzyż wciąż ma wielkie szczęście do ludzi, niestrudzenie kontynuujących pracę tych i innych legendarnych już postaci na rzecz dzielnicy i całej społeczności.
Podczas jubileuszowej uroczystości wyróżniono ponad 30 takich osób, włodarze miasta wręczyli im specjalne okolicznościowe dyplomy. W tym gronie znaleźli się: Roman Marek, Józef Chochołowicz, ks. Proboszcz Zdzisław Puścizna, Stanisław Dynowski, Eugeniusz Wąż, Kazimierz Ptasznik, Jan Szatko, Jan Świątek, Jan Tabor, Edward Jarmuła, Czesław Kobierski, Zofia Cierpich, Krystyna Osmola, Marek Latała, Józef Gancarz, Stanisław Blitek, Emil Wijas, Kazimierz Żak, Zdzisław Cieśla, Zofia i Władysław Cierpich, Kazimierz Szpunar, Alicja Maślanka, Janusz Cetnar, Mirosław Dumara, Grażyna Barwacz, Jolanta Szura, Grażyna Stańczyk, Ewa Kocik, Barbara Gajda, Jacek Jarmuła, Jan Radoń i Andrzej Sasak.
Prezydent Ryszard Ścigała nagrodził też dodatkowo kilku nauczycieli z – „jednego z najlepszych w mieście” – co podkreślał prezydent - Gimnazjum nr 6. Nagrodzono Tamarę Kułagę, Andrzeja Łosia i Małgorzatę Ciepielowską – Wróbel oraz pracowników administracji szkoły obchodzącej w tym roku swój jubileusz: Bożenę Janiec, Edytę Solak i Monikę Ślusarczyk.
Z kolei wiceprezydent Dorota Skrzyniarz wręczyła nagrody w okolicznościowych konkursach zorganizowanych we wszystkich trzech placówkach oświatowych Krzyża- przedszkolu, szkole podstawowej i gimnazjum.
Oficjalne uroczystości zakończone zostały programem artystycznym przygotowanym przez wychowawców i podopiecznych tych placówek.

Podczas uroczystości miała miejsce promocja wyjątkowej „krzyskiej” publikacji, opracowanej pod redakcją Grażyny Stańczyk (polonistki pracującej w tutejszym gimnazjum, mieszkanki dzielnicy od kilkunastu lat), wydanej staraniem firmy BEL-DRUK. „Gorąca”, bo przywieziona wprost z introligatorni książka, będąca w istocie pierwszą krzyską monografią, zatytułowana została „Ocalić od zapomnienia. Szkice z przeszłości i teraźniejszości” i zawiera rozbudowane rozdziały, dotyczące historii dzielnicy, jej walorów krajobrazowych, oświaty, kultury i sportu, gospodarki, a także historię Parafii pw. wezwaniem św. Krzyża i Matki Bożej Nieustającej Pomocy oraz sylwetki sławnych mieszkańców – Stefana Jaracza, Henryka Worcella, ks. Andrzeja Kmiecika i Janiny Ejgierd.

Ze wspomnianej publikacji pochodzi, rozpoczynająca ją notka dotycząca Krzyża:
Krzyż jest położony na falistej równinie w miejscu, gdzie Pogórze Karpackie przechodzi w Kotlinę Sandomierską, średnia wysokość wynosi 251 m. n. p. m.
Krzyż zajmuje 1/4 powierzchni miasta i obecnie liczy ponad 4 tysiące mieszkańców (dla porównania w 1900 r. było 1592). Liczba ta ciągle się zwiększa, bowiem rocznie w dzielnicy przybywa 10 do 15 rodzin. Osiedle jeszcze przed pięćdziesięcioma laty było wsią w gminie Lisia Góra, która powstała w roku 1935 r. W jej skład weszło 11 gromad w tym Krzyż. Po wejściu w życie ustawy administracyjnej z 1954 r. zakończyła z dniem 31 grudnia tegoż roku działalność gmina zbiorowa Lisia Góra. Na jej terenie powstały samodzielne gromady zarządzane przez Gromadzkie Rady Narodowe i ich prezydia, w tym Krzyż (wsie Krzyż i Pawęzów). Rok 1958 przyniósł kolejne przekształcenia administracyjne. Wieś Krzyż została włączona w obręb miasta Tarnowa. Organem samorządowym na terenie dzielnicy został Komitet Osiedlowy, a od 1994 r. Rada Osiedla.
Krzyż od południa sąsiaduje z innymi osiedlami Tarnowa granicę wyznacza ul. Spokojna i ul. Błonie, na wschodzie z Wolą Rzędzińską (gm. Tarnów - Wiejska) i przebiega wzdłuż wytyczonej linii węzła krzyskiego autostrady A-4, na pn. wsch. Krzyż graniczy z Zaczarniem (gm. Lisia Góra). Na północy styka się z Pawęzowem (gm. Lisia Góra). Zachodnią granicę wytycza linia kolejowa Tarnów - Szczucin i rzeka Żabnica. W tej części Krzyż sąsiaduje z osiedlem Klikowa.
Stanowiący dziś północną dzielnicę miasta, Krzyż przyłączony został do Tarnowa 1 stycznia 1958 r. na mocy decyzji Rady Ministrów (akt podpisany został przez ówczesnego premiera Józefa Cyrankiewicza, skądinąd ... tarnowianina). Jak się jednak okazuje, ówczesna Rada Miasta ... wcale nie chciała tego przyłączenia. W opinii sporządzonej w roku 1957, do której dotarł Andrzej Sasak, tarnowscy rajcy sprzed półwiecza zwracali uwagę na duże zapóźnienia cywilizacyjne w ówczesnej infrastrukturze wsi Krzyż i rekomendowali odrzucenie uchwały o przyłączeniu Krzyża do Tarnowa. Jak ostatecznie udało się przekonać decydentów – to pytanie pozostaje otwarte dla historyków, choć mieszkańcy Krzyża mają swoje domysły ...

Skąd wynika tak duże przywiązanie mieszkańców Krzyża do swojej dzielnicy, z czego Krzyżacy są tak dumni, że przy każdej okazji podkreślają, że „mieszkają nie tylko w Tarnowie, ale i Krzyżu”, czym jest „krzyski bakcyl”, owa specyficzna, pełna spontanicznej aktywności i zaangażowania atmosfera, która nawet przybywających do Krzyża nowych mieszkańców „przerabia na własne kopyto” – na te między innymi pytania szukałem odpowiedzi w rozmowach z kilkoma uczestnikami sobotnich uroczystości w Krzyżu.






Piotr Dziża

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Fri, April 19, 2024 17:10:04
IP          : 18.218.127.141
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : www.intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html