Źródło: inTARnet.pl

   Tarnowska wystawa w Willi Decjusza w Krakowie    -   12/4/2012

Willa Decjusza realizuje od kilku lat projekty poświęcone mniejszościom narodowym i etnicznym, w tym Romom. Kolejny projekt, to wystawa ze zbiorów tarnowskiego Muzeum Etnograficznego, prezentująca niewielki zbiór z bogatej kolekcji romskiej, w której sporą część zajmuje malarstwo o tematyce romskiej.

Ogloszenie

>

W kulturze polskiej, także w europejskiej funkcjonują paralelnie dwa stereotypy dotyczące Cyganów/Romów. Wcześniej powstałym jest ten negatywny, przedstawiający Romów jako postacie tajemne, groźne, ludzi leniwych, włóczęgów, złodziei, szkodzących osiadłej ludności. Od czasów Oświecenia, a zwłaszcza Romantyzmu – ukształtowała się zupełnie odmienna wizja tego ludu. Zaczęto Romów przedstawiać jako ludzi wolnych, o pięknych, niezależnych duszach, pełnych talentów, żyjących zgodnie z naturą, wolnych od trosk codziennych, nie zaprzątających sobie myśli polityką, swarami etnicznymi, gardzących majątkiem. Ich kobiety – to piękne dziewczyny, namiętne kochanki, wolne od pruderii; mężczyźni równie piękni, odważni, szaleni w miłości. Owe oceny posłużyły twórcom do stworzenia wizerunków Cyganów, które zawładnęły zbiorowa wyobraźnią.

Już w epoce oświeceniowej opisywano Romów z perspektywy sielskiej, poetyckiej, romantycznej. F. D. Kniaźnin w 1786 r. wystawił swą operę Cyganie (muzykę do niej napisał M. K. Ogiński). Do literatury światowej trafił poemat A. Puszkina Cyganie (1824), a później opera Carmen George Bizeta, oparta na wcześniejszej noweli Prospera, Merimee (1873). Niedługo potem wystawiono, równie słynną do dziś operetkę, Baron cygański (1885). W Polsce rozczytywano się w powieści I. Kraszewskiego Chata za wsią (1852), wzruszano się oglądając sztukę teatralną J. Korzeniowskiego Cyganie (1857). Powstało wiele innych utworów muzycznych i literackich. Czasopisma ilustrowane z drugiej połowy XIX w. często zamieszczały takie romantyczne opowieści ilustrowane portretami pięknych Cyganek, scenami przy ognisku, przedstawieniami wędrujących taborów. Tematyka cygańska inspirowała najlepszych polskich malarzy. Całe cykle obrazów olejnych, ilustrujących życie Romów osiadłych, stworzył A. Kozakiewicz (1841-1929); S. Masłowski (1853-1926) wykonał wiele akwarelowych studiów z kilkudniowego pobytu w cygańskim obozie. Rysunki F. Kostrzewskiego (1826-1911) służyły wielokrotnie jako ilustracje w czasopismach, podobnie jak H. Pillatiego (1832-1894), W. Gersona (1831-1901), H. Lipińskiego (1846-1884), L. Kurelli (1834-1902). Cygańskie obozowiska i portrety Cyganów malowali W. Smokowski (1797-1876), K. Młodnicki (1833-1900), J. I. Kraszewski (1812-1887), A. Grottger (1837-1867), W. Gerson (1831-1901), J. Kossak (1824-1899), M. Gierymski (1846-1874), A. Piotrowski (1853-1924), A. Kotsis (1836-1877), J. Brandt (1841-1915), W. Podkowiński (1866-1895).
Barwność życia Romów/Cyganów, przekonanie o ich wolności, posłużyły awangardowym artystom do przyjęcia nazwy cyganeria na określenie ruchu, który narodził się w latach 30. wieku XIX w Paryżu. Tam z kolei nazywano ów ruch bohemą (od Bohemien = Cygan/Rom).

Prezentowana w Krakowie wystawa obrazów zawiera dzieła głównie malarzy nieromskich ale też spory zbiór romskich artystów, od niedawna tworzących.
Tematyka tych obrazów jest dość typowa. Są to portrety, zwłaszcza kobiet romskich, ponadto sceny rodzinne i najbardziej typowe – sceny taborowe. To romantyczne przedstawienia obozowisk cygańskich, wozów w drodze, scenek z codziennego życia taborowego, podpatrzone scenki kontaktów z miejscową ludnością (wróżenie gościom odwiedzającym cygańskie obozowisko) itp.
Pośród autorów obrazów mamy wybitne postacie polskiej sceny artystycznej: Wojciecha Weissa, Jerzego Potrzebowskiego, Feliksa Wygrzywalskiego czy mniej znanych jak Alojzy Majcher, malarz tarnowski. Nurt malarstwa ludowego reprezentuje wybitna malarka z regionu tarnowskiego Anna Łękawa, autorka romantycznego obrazka „Wróżba cygańska”. Z grona artystów romskich zaprezentowano nestora malarzy polskich pochodzenia romskiego Edwarda Majewskiego, Bogusławę Delimatę – malarkę i tancerkę flamenco a także Ferdynanda Koçi, Roma pochodzenia albańskiego, który kilka lat spędził malując w Polsce, w tym przez ponad rok – w Tarnowie.
Intencją autorów wystawy jest zachęcenie odbiorcy do odwiedzenia tarnowskiej wystawy muzealnej opowiadającej o historii o kulturze tego interesującego ludu, nazywanego ostatnimi wędrowcami Europy.

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Thu, April 25, 2024 23:07:25
IP          : 18.119.135.202
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : www.intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html