Źródło: Tarnowski Gość Niedzielny

  Popiół i zamęt   -   16/3/2006

Agnieszka jest studentką. Należy do KSM-u. Mówi, że kiedy budzi się rano w piątek jej pierwszą myślą jest: dziś idę na rockotekę. Przeżywanie dni i czasów pokutnych bez pokuty nie jest wśród naszych diecezjan regułą, ale nie jest też wyjątkiem. Jest na pewno wyzwaniem, z którym Kościół musi się zmierzyć - pisał niedawno w "Tarnowskim Gościu Niedzielnym" ks.Andrzej Turek. Tygodnik przypomina jak i kiedy polski katolik powinien przestrzegać dni postu, co może wówczas jeść i jak się zachowywać. Wiedza na ten temat ulega w obecnej chwili sporemu rozmyciu.

Ogloszenie

Wedle nauki Kościoła wszyscy wierni są obowiązani czynić pokutę. Okresami pokutnymi są piątki całego roku i czas Wielkiego Postu. Form pokutnych jest wiele: modlitwa, jałmużna, uczynki miłości i pobożności, umartwienie, wyrażające się w wiernym wypełnianiu swych obowiązków, wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post. Episkopat danego kraju może dokładniej określić sposób zachowania postu i wstrzemięźliwości, obowiązujący na danym terytorium. Może też zastąpić w całości lub części post i wstrzemięźliwość od mięsa innymi formami pokuty. W Polsce, zgodnie z zarządzeniem KEP, w każdy piątek (za wyjątkiem uroczystości) wierni, którzy ukończyli 14 rok życia obowiązani są pod grzechem do wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych. Post obowiązuje wszystkich w Środę Popielcową i Wielki Piątek. Zabawy zakazane są we wszystkie piątki roku oraz w okresie wielkopostnym.

Rozrywkowo-pokutne piątki

Można odnieść wrażenie, że katolicy, zwłaszcza młodsza generacja z coraz większą beztroską "zajadają" mięsem i "przytupują" dyskotekami pokutne piątki. Justyna, młoda księgowa, opowiada, iż u niej w pracy nie robi się żadnych imprez w piątki, nie zauważyła też, żeby ktoś przynosił wtedy kanapki z mięsem. - Ale, będąc jeszcze w szkole, zdarzało mi się zwracać uwagę tym, którzy w piątek jedli kiełbasę. Nic sobie zresztą z tego nie robili - wspomina rezolutna pani rachmistrz. Agnieszka informuje, że na rockotekach i dyskotekach zawsze w piątki jest tłoczno. -Luźniej robi się dopiero około drugiej, trzeciej nad ranem - wzdycha kaesemowiczka. - Większość ludzi rozchodzi się wtedy do domów. Wielu, podobnie jak ja, tłumaczy rodzicom, że wraca od znajomych. Oni to "kupują". Zresztą często jest tak, że niespecjalnie interesują się tym, co dziecko robi poza domem.
A poza domem piątki, także te wielkopostne, w naszej nabożnej diecezji, są często bardzo zabawowe. Różne przybytki pląsanej i wysokodecybelowej rozrywki w miastach, a nawet na wioskach, otwierają szeroko podwoje. Nierzadko pojawiają się wabiąco-kuszące piątkowe promocje (np. dziewczyny wchodzą gratis). I młodzi katolicy ochotnie z nich korzystają.

Kult weekendu

Ks. Bolesław Klaus, dyrektor Wydziału Katechetycznego w tarnowskiej kurii, zauważa, iż nabrzmiały obecnie w wielu szkołach problem piątkowych zabaw czy studniówek, zaczął narastać od lat 90. ubiegłego wieku. -To oczywiście kwestia zeświecczenia - mówi naczelny katechetyk diecezji -ale faktem jest, że gruntownej przemianie uległ tygodniowy rytm życia: pojawiły się wolne soboty, w mediach lansowany jest mocno, importowany z Zachodu, "kult weekendu", wedle którego w piątek należy świętować koniec tygodniowych zajęć. Przejmuje to także wiele szkół. Licealistka Beata zastrzega, że sama nie bierze udziału w żadnych piątkowych zabawach, ale dla wielu jej kolegów i koleżanek jest czymś naturalnym, że początek weekendu jest zarazem początkiem zabawy. O skali problemu może świadczyć wydane z końcem stycznia br. przez biskupa tarnowskiego, Wiktora Skworca, "Zarządzenie w sprawie dyspensy od wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych oraz powstrzymywania się od zabaw w piątek". "W poszczególnych przypadkach-pisze w dokumencie Pasterz Kościoła tarnowskiego-gdy zainteresowani wierni poproszą oraz przedstawią słuszne i racjonalne powody, istnieje możliwość dyspensy od praktyk pokutnych. W takich sytuacjach ocenę przedstawionych racji oraz władzę dyspensowania swoich parafian jak i tych, którzy aktualnie przebywają na terytorium parafii, powierzam poszczególnym księżom proboszczom. Równocześnie przypominam że udzielenie dyspensy powinno być połączone z pouczeniem o charakterze dnia pokutnego i wezwaniem, aby ci, którzy z niej korzystają, w miejsce praktyk pokutnych związanych z piątkiem, podjęli w najbliższym czasie inne formy pokuty".

Kiełbasa w Grybowie, a w Görlitz

- Wszystko ta "zagranica"- pomstuje oburzona starsza pani Joanna. -Świat wariuje. Sąsiad mówi, że przecie w piątek w Niemczech zahulać czy zjeść mięso, to wcale nie ma grzechu, i że niby dlaczego u nas miałby być. Syn pracuje za granicą. Zawsze jak dzwoni, to go napominam, żeby mu się tam w głowie nie przewróciło - dodaje wyraźnie poruszona. W głowach wielu Polaków, kiedy znajdą się na Zachodzie często robi się zamęt. Pytają jak to jest, że kiełbasa zjedzona w piątek w Grybowie pcha do piekła, a spożyta trochę dalej na Zachód, np. w Görlitz, niemieckiej części polskiego Zgorzelca, nie przyprawia o żaden grzech? - Rozumowanie nie jest do końca poprawne - wyjaśnia ks. Robert Kantor, tarnowski kanonista, absolwent prawa w hiszpańskiej Pamplonie. - Na Zachodzie też jest pokuta. Z tym, że zachodnie episkopaty, obok czy oprócz piątkowej mięsnej abstynencji, przyjmują lub dopuszczają inne pokutne formy. Zwykle jest to jałmużna lub wykonanie jakiegoś dobrego czynu. Katolicy w Hiszpanii czy w Niemczech (także nasi wierni, kiedy tam się znajdą) mogą więc jeść mięso w piątki, ale powinni czynić akty pokutne tam obowiązujące. Trzeba pamiętać, że wszystkie praktyki pokutne mają prowadzić do nawrócenia serca. To jest istota chrześcijańskiego rozumienia pokuty.

Pękaty pokutny spichlerz

Wbrew pozorom tradycje pokutne są w diecezji bardzo żywe. Rzesze starszych i młodych czczą piątki i Wielki Post modlitwą, postem i umartwieniem. W domach dominuje postna kuchnia. Większość szkół i instytucji wystrzega się w tym czasie organizowania jakichkolwiek zabaw. Sklepy w piątki upłynniają zdecydowanie więcej ryb i serów, a stołówki serwują rozszerzone postne menu. Pani Barbara, pracująca w jednej z jadłodajni przy trasie E40, mówi, iż nawet podróżni w piątki praktycznie nie zamawiają mięsa. - O mięsne dania proszą wtedy właściwie tylko kierowcy tirów - zauważa. Niedawno sportsmenki jednego z klubów znajdujących się na terenie diecezji, odmówiły udziału w zawodach, rozgrywanych w Środę Popielcową, argumentując, że one "szanują Popielec, poszczą, a mecz chcą wygrać".

Wzmacniać tożsamość

Ks. Klaus jest zaniepokojony przyszłym losem naszych praktyk pokutnych w ich obecnym kształcie. - Nie można wykluczyć, że dokona się jakaś modyfikacja prawa na modłę zachodnią. Jeśli chcemy zachować rodzimy charakter pokuty, czeka nas ogromna praca nad pogłębianiem religijnej tożsamości wiernych i ukazywaniem pokutnych motywacji; praca będzie ciężka, bez szybkich, a nawet jakiś gwarantowanych efektów - prognozuje ksiądz dyrektor. Teologia pokuty powinna więc być częściej obecna na ambonach, w katechezie młodzieży i dorosłych. Justyna mówi, że pości, bo tak ją wychowano w rodzinie i na katechezie. - Ale gdyby nie przykład rodziny, słowa księdza na niewiele by się zdały- przyznaje.

Przez żołądek do serca. Kiedy matka podaje w piątek postne danie dziecku i mówi mu, że dziś jemy to, bo Pan Jezus cierpiał głód, pragnienie i w męczarniach umarł za nas na krzyżu - kształtuje w wierze jego serce. Kiedy dzieje się inaczej lub pokuta zjawia się w domu okazyjnie, np. tylko w I piątek, można mówić o braku odpowiedzialności-nawet zgorszeniu. Agnieszka, "rockotekowa" kaesemowiczka, zapewnia, że za nic nie zjadłaby mięsa, gdyby miało to być jakimś znakiem braku wiary czy posiewem zgorszenia. - A czym jest pląsanie w piątek? - pytam. Muszę to jeszcze przemyśleć - odpowiada zastanawiająco poważnym tonem.

Tekst i zdjęcie: ks. Andrzej Turek

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Fri, April 26, 2024 14:53:18
IP          : 3.145.131.238
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : www.intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html