Źródło: inTARnet.pl

   50 lat TTPW   -   21/11/2006

Pół wieku Tarnowskiego Towarzystwa Przyjaciół Węgier to zarazem 50 lat, które upłynęły od budapesztańskiej rewolucji 1956 roku. Dramatyczne wydarzenia na Węgrzech spotkały się z bardzo żywiołową reakcją w Polsce – po inwazji radzieckiej, do 12 listopada w całym kraju zgłosiło się 11.196 honorowych krwiodawców. Pomoc organizowano w różnej formie – ta udzielona przy użyciu transportu drogowego i kolejowego była nawet znacznie większa niż pomoc udzielona przez USA. W takiej to atmosferze, 14 listopada 1956 roku powstało w Tarnowie Towarzystwo Przyjaciół Węgier, będące kontynuacją Społecznego Komitetu Pomocy Węgrom.

Ogloszenie

>

Powstanie węgierskie 1956 roku wybuchło 23 października pod pomnikiem gen. Bema w Budapeszcie i trwało do 10 listopada, stłumione przez zbrojną interwencję armii radzieckiej. Po powstaniu robotników w czerwcu 1956 w Poznaniu i po wyborze popularnego wtedy Władysława Gomułki na pierwszego sekretarza PZPR wbrew woli Moskwy i bez sowieckiej inwazji, obudziły się nadzieje wewnątrzpartyjnej opozycji węgierskiej, na podobny, bez sowieckiego udziału, przebieg wydarzeń na Węgrzech. Sytuacja ekonomiczna Węgier i warunki bytowe były fatalne, a przy tym za rządów Matyasa Rakosiego w kraju tym było trzy razy więcej więźniów politycznych niż w Polsce, przy trzykrotnie mniejszej liczbie ludności.
Rewolucja zaczęła się od legalnej manifestacji studentów politechniki w Budapeszcie, popierających żądania robotników poznańskich. Ale cele tej manifestacji sięgały znacznie dalej i mimo iż przemarsz zakończył się początkowo na placu Bema odczytaniem listy żądań, to do wiecujących przyłączało się coraz więcej osób, tworząc kilkusettysięczny pochód. Domagano się wolności słowa i poglądów, wolnej prasy, wolnych wyborów i pełnej niezależności od sowieckiej Rosji. Część demonstrantów udała się pod parlament, część pod rozgłośnię węgierskiego radia, domagając się odczytania żądań na antenie. Jednak do demonstrantów otworzono ogień. Wreszcie, przy pomocy broni otrzymanej od węgierskiego wojska protestującym udało się zająć budynki.
W kolejnych dniach powstanie rozszerzało się na dalsze miasta, zakładano rady pracownicze, narodowe, rewolucyjne, ogłoszono strajk generalny. Szefem rządu zostaje Imre Nagy, który 1 listopada ogłasza wystąpienie z Układu Warszawskiego i neutralność Węgier. 3 listopada delegacja węgierska wraz z ministrem obrony przybyła na rozmowy dotyczące wycofania wojsk radzieckich zostaje aresztowana. Tego samego dnia utworzony zostaje marionetkowy rząd z Janosem Kadarem na czele, który prosi ZSRR o pomoc w stłumieniu „kontrrewolucyjnego powstania”. Dzień później rozpoczyna się sowiecka inwazja. Efektem krwawo stłumionej rewolucji była seria aresztowań – 230 osób, w tym Imre Nagy skazano na śmierć i stracono.

Wydarzenia na Węgrzech spotkały się z bardzo żywiołową reakcją w Polsce. Po inwazji radzieckiej pomoc okazywana „Węgierskim Bratankom” przybrała olbrzymią skalę. Do 12 listopada w całym kraju zgłosiło się 11.196 honorowych krwiodawców, organizowano pomoc w różnej formie. Samym transportem lotniczym dostarczono 44 tony medykamentów i materiałów pierwszej potrzeby, zaś pomoc wysyłana przy użyciu transportu drogowego i kolejowego była znacznie większa, większa nawet niż ta udzielona przez USA.

W ciągu 50 lat swego istnienia Towarzystwo zajmowało się krzewieniem przyjaźni między oboma naszymi narodami przez wzajemne poznanie, wymianę osiągnięć kulturalnych, popularyzacji Tarnowa jako miasta urodzin bohatera obu narodów - gen. Józefa Bema. Organizowano spotkania, odczyty, seminaria, wystawy i koncerty. Gromadzono i zdeponowano w Muzeum Okręgowym dokumenty, książki, medale itp. Staranie Towarzystwa utrwalono postacie - symbole przyjaźni polsko- węgierskiej tj. pomnik gen. Józefa Bema, medalion z głowami gen. Józefa Bema i Sandora Petöfiego na frontonie Domu Dziecka im. Bema i Petöfiego, tablicę upamiętniająca pobyt w Polsce poety renesansu węgierskiego Balinta Ballassiego na zamku w Dębnie, tablicę wielkiego opiekuna Polaków w czasie II wojny-dr Józefa Antala i inne. W Towarzystwie prowadzone są kursy języka węgierskiego dla młodzieży i dorosłych zaś jego siedziba przy ul. Waryńskiego 10 jest zawsze otwarta dla Węgierskich gości.

50 rocznicy wydarzeń w Budapeszcie, w 50 lat po założeniu Tarnowskiego Towarzystwa Przyjaciół Węgier, towarzyszyć będzie konferencja naukowa i otwarcie okolicznościowej wystawy.
Ratusz, 27 listopada; konferencja – g. 16:00; otwarcie wystawy – g. 18:00

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Sat, May 10, 2025 18:43:21
IP          : 3.131.37.22
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : www.intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html