To jest strona archiwalna
   Co to był za portal ?   
Najnowsze informacje
Zapraszamy, promujemy
Reklama
OGŁOSZENIA i REKLAMY (arch.)
Reklama
Reklama
Reklama
InTARnet poleca
Reklama
Reklama
Źródło: inTARnet.pl
  
   Marek Sapetto w "Hortarze"   -   07/3/2007
Galeria Sztuki Hortar zaprasza na wystawę malarstwa Marka Sapetto, jednego z najwybitniejszych polskich plastyków, związanych z polską odmianą "nowej figuracji". Wernisaż prac tego malarza i grafika (z jego osobistym udziałem) zaplanowano na czwartek 8 marca. Na wernisaż obowiązują imienne zaproszenia, ale wszyscy pozostali wystawę w salach Galerii Hortar przy ulicy Legionów 32 oglądać bedą mogli bez ograniczeń już od piątku 9 marca.

Ogloszenie

Marek Sapetto urodził się w 1939 w Końskich. Studiował w latach 1960-1966 na Wydziale Malarstwa i Grafiki warszawskiej ASP. Dyplom w zakresie malarstwa uzyskał w pracowni Michała Byliny w roku 1966. Zajmuje się malarstwem i grafiką, zrobił też specjalizację w zakresie technik i problemów malarstwa w architekturze. Od roku 1971 pracuje w warszawskiej Akademii: zaczynał jako asystent na Wydziale Malarstwa w pracowni Ludwika Maciąga, a po pokonaniu kolejnych szczebli kariery w roku 1990 otrzymał tytuł profesorski.
Jak pisze o nim Małgorzata Kitowska-Łysiak z Instytutu Historii Sztuki KUL : debiutował w okresie przewartościowań w sztuce, a zwłaszcza w malarstwie - w momencie kształtowania się polskiej odmiany nowej figuracji. Tuż po studiach brał udział w wystawach GRUPY REALISTÓW. Wkrótce potem rozpoczął bliską współpracę, głównie wystawienniczą, z Wiesławem Szamborskim, przyjacielem z lat studiów; trwała ona do roku 1974 (w tym czasie artyści przygotowali dziewięć wspólnych pokazów; dziesiąty odbył się po wielu latach - w roku 1996). Łączyła ich wspólnota postaw, obu interesowała sztuka przedstawiająca, operująca dobitnym wizerunkiem figury ludzkiej bądź przedmiotu. Od pierwszych wystąpień podkreślali jednak odrębność swojej sztuki tak wobec tradycji, jak wobec twórczości innych przedstawicieli nurtu nowofiguratywnego. Chcieli, aby ich obrazy były, jak pisał Ignacy Witz, antyabstrakcyjne, antypostimpresjonistyczne, a zarazem odżegnywali się od akademickiego realizmu, chociaż pragnęli tworzyć sztukę, która czerpie realia z aktualnej rzeczywistości codziennej, a nawet publicznej. Deklarowali, że interesuje ich "normalnie fakt" (taki tytuł nosiła jedna z wystaw).
Najważniejsze było dążenie do tego, aby obraz miał charakter zaangażowany, aby komentował współczesny świat i czasami mówił o nim w sposób wręcz publicystyczny. Obaj artyści podzielali przy tym wiarę w możliwość dydaktycznego oddziaływania poprzez sztukę.
Sapetto mówił: "Programowo założona przedmiotowość i wiara w społeczne oddziaływanie sztuki wpływają na ekspresję mojej twórczości. Nadawanie dominanty i uporządkowanie znaczeń, rzeczy, przedmiotów, idei jest dla mnie równoznaczne z kreowaniem." I Sapetto, i Szamborski dużą wagę przywiązywali do wartości ekspresyjnych barwy, którą, wzorem pop-artu, kładli "plakatowo" - kontrastowanymi płaskimi plamami, obwiedzionymi radykalnie ostrym konturem. Pragnęli, jak deklarował Sapetto, aby obraz docierał do widza ze swoim sensem w ciągu trzydziestu sekund, z drugiej zaś strony - unikali dosłowności, nie rezygnowali z umowności, aluzji, metafory, niedopowiedzenia. Dobrym przykładem takiego działania wydaje się obraz REFLEKSJA z 1967 roku, na którym Sapetto namalował czternaście tarcz strzelniczych, przy czym kształt niektórych prawie niezauważalnie przechodzi w kształt sylwetki ludzkiej. Drażniąca, agresywna, czasem wręcz kakofoniczna kolorystyka i nonszalancki sposób malowania demonstrowały krytyczne nastawienie autorów do współczesnych zjawisk społecznych oraz do zastanych w chwili debiutu tendencji w sztuce. Ukazywali świat nieupiększony, piętnowali i ośmieszali ludzkie przywary i małostki, przede wszystkim rezygnację z prawa do własnej godności w imię złudnych sukcesów, władzy, dóbr materialnych itp. Taki właśnie, publicystyczno-interwencyjny, charakter wyróżniał jednak głównie obrazy Sapetty z początku lat 70., oddziałujące na widza dobitną formą wizualną, noszące wiele znamiennych cech malarstwa nowej figuracji (ŚMIERĆ BOKSERA, 1968). Jak pisze Bożena Kowalska: "W ciągu pierwszych pięciu lat działania malarskiego, [Sapetto] zgodnie z założeniami nowej figuracji, manifestował swego rodzaju dezynwolturę wobec wszelkich zasad estetyzmu. Operował surowymi, ekspresyjnymi kontrastami barw i szkicowością o zamierzonych efektach nonszalancji i chaotyczności w układach kompozycji. Wymowa ekspresyjna działała tu w sposób bezpośredni."
W okresie późniejszym sztuka artysty staje się mniej agresywna, a bardziej refleksyjna - kompozycje są uporządkowane, powściągliwe, klarowne, niekiedy wręcz uderzające lapidarnością. Obok oskarżeń pod adresem współczesności pojawia się współczucie dla człowieka osamotnionego w otaczającym świecie, obok dosadnej niekiedy satyry na rzeczywistość - żart. Pierwszy ton odnajdujemy między innymi w kompozycji KOJEC z roku 1975, gdzie uwięzionemu w kojcu małemu chłopcu towarzyszą niemi, uwięzieni w swych rolach rodzice; przykładem drugiego może być ironiczny w swej wymowie obraz BIEG PO ZDROWIE z roku 1978, ukazujący trzech staruszków, najwyraźniej dotkniętych poważnymi chorobami, uczestniczących w absurdalnym przedsięwzięciu, jakim w tej sytuacji jest publiczny "bieg po zdrowie". Bardzo interesujące rozwiązania kompozycyjne zastosował Sapetto w niektórych pracach z lat 90. - również ironizując, tym razem na temat dzieciństwa, wykorzystał wzór komiksu, aby stworzyć prace takie, jak KOMIKS I (BAL W PRZEDSZKOLU) i KOMIKS II (AKADEMIA PANA KLEKSA) z roku 1995 (każda składa się z sześciu kwadratowych "klatek", które przedstawiają luźno ze sobą powiązane sceny). Temperament publicysty nie pozwolił mu jednak całkowicie zrezygnować ze swoistej interwencyjności wymierzonej w życie polityczne - przykładem może być obraz HYDE PARK (PĘKNIĘTE LUSTRO) z 1996 roku, przedstawiający mówcę, który okupuje trybunę, chociaż zamknięte usta zdradzają, że dawno zamilkł (wokół niego pająk rozsnuł sporą pajęczynę). Z tego samego roku pochodzi wielkoformatowa kompozycja malarska KASZTAN (SPACER MARYSI), w której korona tytułowego kasztanowca "ukrywa" postacie znane z dzieł polskich artystów XIX i początku XX wieku; wśród nich rozpoznajemy między innymi generała Henryka Dembińskiego z portretu namalowanego przez Henryka Rodakowskiego, Piotra Skargę z obrazu Jana Matejki, fragment obrazu HOŁD PRUSKI tegoż artysty, pomarańczarkę Aleksandra Gierymskiego, chłopkę z BABIEGO LATA Józefa Chełmońskiego, Stanisława Wyspiańskiego i Jacka Malczewskiego w ujęciach znanych z autoportretów, strajkujących robotników Stanisława Lentza i szewca Tadeusza Makowskiego. Niemal w centrum przedstawienia znalazła się scena pasyjna. Po obu jej stronach polscy bohaterowie narodowi mieszają się ze "zwykłymi ludźmi", ale również ci ostatni - wyjąwszy rozleniwioną chłopkę - prezentują, podobnie jak znane z imienia i nazwiska postacie historyczne i artyści, różne sposoby angażowania się w rzeczywistość. We wszystkich wymienionych pracach, począwszy od drugiej połowy lat 70., widać, że Sapetto wyraźnie ogranicza środki ekspresji: rysunek staje się precyzyjny, linia ostra, płaszczyzna koloru jeszcze bardziej jednolita, niż uprzednio. Widoczne jest upodobanie do pustej przestrzeni (odmienne są pod tym względem "komiksy"), dzięki czemu kompozycje zyskują tyleż na wyrazistości, co na aluzyjności. Nie zmienia się jedno: chęć uczestniczenia w rzeczywistości za pośrednictwem obrazu, czego przykładem są także prace artysty z lat ostatnich, jak ELITA (1998) czy LICZYDŁO - TRZY WARTOŚCI (2001). Pozbawione tego wymiaru są jedynie te dzieła, które swobodnie "dokumentują" malarskie spotkania z naturą - wykonane pastelą pejzaże.

W dorobku Marka Sapetty dużą rolę odgrywają również prace graficzne, utrzymane w nieco odmiennej tonacji emocjonalnej niż malarstwo: intymne, liryczne z lat 70. (NIUANSE) i dramatyczne z lat 80. Ich bohaterem jest najczęściej zagubiony w świecie człowiek, czasami jednak raczej zaledwie sylwetowo zasugerowany niż przedstawiony. Charakterystycznym zabiegiem artysty jest kadrowanie scen; ten "filmowy" efekt potęguje fakt, że znaczną część odbitek wykonana została na papierze perforowanym wzdłuż bocznych krawędzi - wzorem taśmy filmowej. Prace graficzne cechuje ponadto lakoniczność, oszczędność, a jednocześnie dosadność form wyrazu; przyczynia się do tego efektu zasada kontrastu czerni i bieli, pozytywu i negatywu, na której zwykle są oparte.

W stanie wojennym malarz związał się z ruchem kultury niezależnej. Był inicjatorem akcji "Walizka" - wystaw w prywatnych pracowniach i mieszkaniach, poza oficjalnym obiegiem życia artystycznego; pokazywano na nich przewożone w walizkach miniatury (20 x 30 cm) prac malarskich. Za swoją twórczość otrzymał w roku 1983 Nagrodę Komitetu Kultury Niezależnej.

W roku 2004 twórczość Sapetty (i Szamborskiego - z okresu wspólnych wystaw) przypomniano w Zachęcie - Narodowej Galerii Sztuki. Małgorzata Kitowska-Łysiak(tekst na podstawie www.culture.p)
Sonda inTARnetowa
 
A to czytałeś ?

Warning: mysql_connect() [function.mysql-connect]: Unknown MySQL server host 'mysql5-3.premium' (1) in /home/intarnet/www/www1.atlas.okay.pl/poll/include/class_mysql.php on line 32
Connection Error
MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Tue, March 19, 2024 09:06:09
IP          : 3.230.128.106
Browser     : claudebot
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : www.intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html