Źródło: (r)

   Królowa   -   13/4/2007

Oscarowa kreacja Helen Mirren. Latem 1997 roku wiadomość o śmierci Księżnej Diany wstrząsa brytyjską opinią publiczną. Królowa Elżbieta II odgradza się od medialnej burzy grubymi murami zamku Balmoral. Tymczasem Tonyego Blaira, nowo wybranego premiera, czeka wiele niespodziewanych zadań. W momencie, gdy emocje w państwie stają się silniejsze niż kiedykolwiek, musi on znaleźć ścieżkę dialogu pomiędzy królową, a społeczeństwem...

Ogloszenie

Królowa Elżbieta ze stereotypu to nobliwa dama sznurująca buciki i buzię w jeden wspólny supełek. Stephen Frears w „Królowej” odkrył, że ta pani z marmuru i z manierami jest także człowiekiem. Z emocjami.

Maria Dąbrowska narzekała niegdyś: „Pan mnie zanadto upoczciwia, robi pan ze mnie moralizującą starą ciotkę, niech pan mnie trochę odpoczciwi”. Usłyszała wtedy: - „Cóż, demonizować trudno”. Trudno demonizować królową Elżbietę, skoro tak niewiele na jej temat wiemy. Jest, trwa, w ogóle się nie starzeje i ciągle nosi te swoje nietwarzowe garsonki i buciki z „ryjkiem”; rozdaje tytuły szlacheckie i podobno także rządzi. Ale kim, czym rządzi?

Latem 1997 roku królowa na moment musiała zdjąć beżowe mokasyny i spojrzeć prosto w bezwzględne lustro społeczeństwa. Bez królewskiego ceremoniału, bez zadęcia, za to z niepokojem. Tragiczna śmierć księżniczki Diany sprowokowała w zdystansowanych zwyczajowo Angolach tęsknotę za kiczowatym melodramatem. A Diana była ikoną wręcz modelową: grzeszna, grzeczna, otwarta, uśmiechnięta, znała VIPów, ale nie stroniła od everymenów. W przeciwieństwie do posągowej królowej była ludzka. Świetny film Frearsa nie jest dętą biografią królowej. Relacjonuje kilka dramatycznych dni – od wypadku Diany do jej pogrzebu.

Na wieść o śmierci ex-żony Karola królowa przełknęła angielską flegmę, jej mama wypiła zwyczajowy koniaczek, a cała rodzina pozostała w królewskim zamku Balmoral w Szkocji podziwiając jelenia na rykowisku (świetna scena) lub rzucając kamienie do strumyczka. I milcząc – jak głaz. Koniunkturę na łzy idealnie wyczuł natomiast nowomianowany premier, Tony Blair. To za jego namową królowa, wbrew swoim najbliższym, zmieniła w końcu zdanie. Przełamała się, wróciła do Londynu i przemówiła do ludu, który ją zdradził. Chyba w ostatnim możliwym momencie…

Dla Stephena Frearsa, jednego z najwyżej cenionych brytyjskich twórców, Elżbieta jest kolejną filmową twarzą w jego autorskiej galerii postaci nieprzeniknionych. Jak grana przez Julię Roberts „Mary Reilly” (1996) jak imigranci z niedocenionego u nas filmu Frearsa z 2002 – „Niewidoczni”, królowa Elżbieta nieustannie wymyka się ocenie: aprobacie lub naganie. Frears jest wirtuozem niejednoznaczności. Nie dajmy się zwieść telewizyjnemu sztafażowi „Królowej”, przypominającej zwykły reportaż, albo wydanie specjalne popołudniówki „The Sun”. Strategia była przewrotna. Film, który zawdzięcza wiele strywializowanym schematom narracyjnym, także schematom myślowym – fabuła pławi się wręcz w medialnej, histerycznej otoczce dotyczącej zdarzeń z 1997 roku, jednocześnie wszystkie te sytuacje i strategie wykpiwa. Warto na przykład zwrócić szczególną uwagę na zgrzytające na jowialnym tle nieprzyjemne wypowiedzi matki do syna (królowej do Karola), abnegacki styl męża królowej, ale i jej nieoczekiwane wzruszenie pięknem natury – ów jeleń na rykowisku…., z drugiej strony na tupet rządzących – hasło Blaire’a o „królowej serc” było jedynie marketingowym chwytem. Niczym więcej. A zatem na powierzchni – schemat, intrygi, polityczna gra, ale pod powierzchnią: ludzki dramat. Perspektywa osobista starzejącej się kobiety, matki, babci, która nie bardzo rozumie nieustannie zmieniającej się rzeczywistości, a jej najbliżsi nie robią niczego, żeby zrozumiała cokolwiek.

Frears finezyjnie kontruje postawę królowej z Blairem. Dowcipna stateczna pani kontra polityczny zwierzak. Strateg z przyklejonym uśmiechem na ustach. Kłamią jednak oboje. Przed sobą i przed „ukochanym” ludem. Valmont z „Niebezpiecznych związków” (także, jak pamiętamy, w reżyserii Frearsa) jest wieczny. Elżbieta kłamie, że Diana była jej obojętna (nienawidziła Diany), Blair kłamie, że ją podziwiał (zapewne pokpiwał sobie ze skompromitowanej Lady). Operetkowe królestwo jest kłamstwem, ale dobrotliwy uśmiech premiera jest nim także…

Żeby jednak wygrać te niuanse Frears potrzebował w roli Elżbiety aktorki wybitnej. Nie musiał długo szukać. Helen Mirren wydawała się kandydatką idealną. Ta znana na Wyspach aktorka teatralna (Mirren należy do zespołu „Royal Shakespeare Company”) w kinie i w telewizji grała już wiele znaczących ról, ale nigdy jeszcze nie dostała propozycji równie efektownej. I wykorzystała każdą minutę ekranowej obecności. Oto Mirren-Elżbieta z zasznurowanymi bucikami i ustami, z tylko dwa razy drgającym nerwowo podbródkiem (telefoniczna rozmowa z premierem i informacja o śmierci księżniczki), zdesperowana żeby funkcjonować nadal według własnych reguł gry, ale też jako jedyna skłonna do kompromisu. Elżbieta w wykonaniu Mirren to postać z krwi i z kości, z angielskiego śp. funciaka i z niedzielnych wizyt u naszej babci… Postać charyzmatyczna. Prawdziwa. Dzięki kreacji Helen Mirren oglądamy uporczywą walkę Elżbiety z sobą. Frears z Mirren dali królowej ludzką twarz. Łzy i zagubienie, ale i bezdyskusyjną godność. Odpoczciwili JKM. Bez udziału Bonda.

Łukasz Maciejewski
„Dziennik” / dodatek „Kultura”


Premiera : 26.01.2007
Francja, Wielka Brytania, Włochy, 2006
dramat, 97 minut
reżyseria: Stephen Frears, scenariusz: Peter Morgan
obsada: Helen Mirren, Michael Sheen, James Cromwell, Sylvia Syms

---

Więcej informacji: kliknij tutaj
Seanse w :
Kinie Millennium
Kinie Marzenie

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Wed, May 8, 2024 17:27:27
IP          : 3.144.212.145
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : www.intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html