Źródło: inTARnet.pl

  Galicjaner Sztetl    -   30/5/2007

Po raz kolejny, w drugiej połowie czerwca tarnowskie Muzeum Okręgowe organizuje “Dni Pamięci Żydów Galicyjskich”. Niewątpliwym wydarzeniem tegorocznego “Galicjaner Sztetl” będzie koncert w synagodze w Bobowej jednego z najsłynniejszych kantorów na świecie, Benziona Millera...

Ogloszenie

>

Blisko 20 tysięcy Żydów – połowę mieszkańców przedwojennego Tarnowa zamordowali niemieccy okupanci; tysiące ich ciał pogrzebano w zbiorowych mogiłach na cmentarzu żydowskim i lasku Buczyna; większość zginęła w obozach Bełżec i Auschwitz. Upamiętniając te wydarzenia Muzeum Okręgowe w Tarnowie od lat organizuje, wspólnie z różnymi podmiotami “Dni Pamięci Żydów Galicyjskich”. Galicjanersztetl – czyli “galicyjskie miasteczko” - to nazwa, która uświadamia, że na tej ziemi przez wiele wieków żyli obok siebie i wspólnie tworzyli historię Żydzi i Polacy. Przypominają o tym wystawy, spektakle i koncerty, których przestrzenią, obok Tarnowa, stają się także Bobowa czy Dąbrowa Tarnowska.

PROGRAM

19 czerwca (wtorek)
godz. 12:00 – uroczysta modlitwa duchownych żydowskich i katolickich w lesie Buczyna w Zbylitowskiej Górze, na miejscu kaźni kilku tysięcy tarnowskich Żydów w czerwcu 1942 roku.
godz. 13:30 - “Ślady przeszłości - uczniowie adoptują zabytki” - młodzież z II LO im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnowie rozpocznie uroczyście opiekę nad kwaterą rabinów na tarnowskim cmentarzu żydowskim. W ubiegłym roku młodzież jednego z tarnowskich gimnazjów zobowiązała się także do opieki nad kwaterą żydowskich żołnierzy poległych podczas działań I wojny światowej. Program “Ślady przeszłości” narodził się w 2001 roku jako wspólne przedsięwzięcie Centrum Edukacji Obywatelskiej i Instytutu Dziedzictwa Narodowego.
godz. 20:00 – wernisaż prac malarskich Małgorzaty Studenny “Tak malował pan Chagall” połączony z krótkim recitalem pieśni żydowskich Magdaleny Radwańskiej, przyjaciółki artystki - Gmach Główny Muzeum Okręgowego, Rynek 20-21, Galeria Piwnica
M. Studenny urodziła się w Oświęcimiu, ale mieszka i tworzy w Krakowie. W latach 1981-1982 uczestniczyła jako wolny słuchacz w zajęciach malarstwa w pracowni prof. Stanisława Batrucha w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Studiowała w Instytucie Sztuki przy Akademii Pedagogicznej w Krakowie, w roku 1989 obroniła dyplom z malarstwa pod kierunkiem prof. Ireny Popiołek – Rodzińskiej. Uczestniczyła w kilku wystawach zbiorowych (m.in. “Salon odrzuconych” w nowohuckim Klubie Młodych) oraz plenerach malarskich (Łagów, Pińczów). W latach 1989 – 2004 pracowała w krakowskich szkołach, uczestnicząc w tym okresie w plenerach i warsztatach malarskich, m.in. w pracowni w Synagodze Poppera przy ul. Szerokiej na krakowskim Kazimierzu. To właśnie wtedy zaczęła się jej fascynacja malarstwem Marca Chagall'a i kulturą żydowską, która trwa do dziś. Obecnie artystka prezentuje swoje prace na indywidualnych wystawach w całym kraju; jej obrazy znajdują się chociażby w zbiorach Państwowego Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu oraz w prywatnych kolekcjach w kraju i za granicą.
Artystka tworzy prace utrzymae w bajkowym klimacie, częstokroć będące pastiszami obrazów Marca Chagall'a. Inspiracją do ich namalowania bywają wiersze, motywy biblijne, wątki żydowskie, a także elementy związana z Szoah – zagładą narodu żydowskiego. W swoich obrazach składa ukłon w stronę swojego Mistrza, a przede wszystkim narodu, z którego pochodził.
godz. 21:00 – Koncert pod Bimą – grupa “Chojzes Klezmorim”. Grupa swoim instrumentarium i repertuarem nawiązuje do tradycji żydowskich orkiestr dętych, jakie były popularne w XIX i na początku XX wieku w Środkowej i Wschodniej Europie. Nie stroni również od autorskich aranżacji i opracowań melodii,wyrosłych na gruncie przenikania się kultur: żydowskiej, polskiej, ukraińskiej, węgierskiej, rosyjskiej itp. Zespół przez swoją muzykę stawia sobie za cel oddanie ducha czasów, w których współistniało ze sobą wiele narodów towrząc niepowtarzalną kulturę. Chojzes Klezmorim koncertował w wielu miastach Polski, m.in. w Lublinie, Chełmie, Warszawie, Poznaniu, Narolu. Jego największym sukcesem było zajęcie drugiego miejsca na festiwalu “Nowa Tradycja” w Warszawie, gdzie otrzymał II nagrodę od Radiowego Centrum Kultury Radiowej.
Jedenastoosobowy dziś zespół powstał latem 2002 roku z inicjatywy absolwenta Akademii Muzycznej w Łodzi Przemysława Łozowskiego; tworzą go uczniowie i studenci lubelskich szkół muzycznych i uczelni artystycznych. Grupa współpracuje z Uniwestytetem Marii Curie Skłodowskiej, gdzie w Akademickim Centrum Kultury “Chatka Żaka” ma swoją siedzibę.
Skład grupy: Przemysław Łozowski (absolwent AM w Łodzi) – trąbka, mandolina, śpiew; Anna Bartkowicz – Łozowska (absolwentka PSM I st. w Dębicy, PSM II stopnia im. T. Szeligowskiego w Lublinie, studia na Wydziale Artsytycznym UMCS) – flet, sopiłka, śpiew; Wojtek Durak (AM w Katowicach) – trąbka; Anna Kozińska (PSM I st. w Dębicy, PSM II st w Lublinie, absolwentka prawa KUL i SGH) – puzon; Marcin “Kabat” Kowalczuk (student Wydziału Artystycznego UMCS) – puzon; Adam Cegiełkowski – klarnet; Marek Tarnawski (student Wydziału Artystycznego UMCS oraz AM w Katowicach) – akordeon; Paweł Świderski (absolwent PSM I i II st w Lublinie oraz psychologii na KUL) – perkusja; Tomek Gościłło – darabuka; Michał “Szczurek” Kowalczyk (Liceum Muzyczne im. K. Lipińskiego w Lublinie, student Wydziału Artystycznego UMCS) – gitara basowa, bas; Andrzej Samborski (psychologia na KUL, wiedza o teatrze na PWST, pracownik socjalny, poeta) – śpiew, tłumaczenia, konferansjerka.

21 czerwca (czwartek)
godz. 21:00 - Koncert pod Bimą – grupa “Di Kuzine”. Repertuar zespołu stanowi tradycyjna muzyka żydowska. Młodzi klezmerzy wykonują takie popularne utwory jak: „Hava Nagila”, „Shalom” czy „Mazel tow” w swoich własnych aranżacjach. Nazwa „Di Kuzine” w języku jidysz oznaczać może „braci”. Grupę tworzą: Miłosz Madejski - kontrabas, Adrian Czyżewski - gitara, Jakub Zaleski - skrzypce i Piotr Wierzchowski - klarnet.

24 czerwca (niedziela)
godz. 10:00 – 13:00 - “Otwarta brama przeszłości” - zwiedzanie z przewodnikiem cmentarza żydowskiego. Jest to jeden z najstarszych, stosunkowo dobrze zachowany, cmentarzy żydowskich w Polsce, zajmuje powierzchnię ponad 3 hektarów. Znajduje się tutaj kilka tysięcy nagrobków (macew i sarkofagów); ajstarsze pochodzą z końca XVII w., na niektórych późniejszych zachowały się ślady polichromii, wszystkie mają bogatą symbolikę i ornamentykę. Napisy są w językach: hebrajskim, niemieckim i polskim. Cmentarz został założony w XVI w. (pierwsza wzmianka źródłowa pośrednia pochodzi z 1581 r.) na terenie ówczesnego miejskiego folwarku Pogwizdów. Dewastowany przez Niemców podczas okupacji, był miejscem masowych egzekucji Żydów z tarnowskiego getta od czerwca 1942 do września 1943 r. Po wojnie w 1946 r. żydowski rzeźbiarz, urodzony w Tarnowie, Dawid Beker, ustawił na miejscu masowej mogiły pomordowanych pomnik - złamaną kolumnę, która pochodziła z ruin nowej synagogi w Tarnowie. Wyryty na niej w jęz. hebrajskim cytat: “A słońce świeciło i nie wstydziło się...” jest wyjęty z poematu Nahmana Bialika, napisanego po pogromie Żydów w Kiszyniowie na Ukrainie w 1905 r.
godz. 19:00 – “Koncert w bobowskiej synagodze” - kantor Benzion Miller To będzie wydarzenie bodaj bez precedensu – za specjalnym przyzwoleniem, w bobowskiej synagodze wystąpi jeden z najsłynniejszych kantorów na świecie, pochodzący z rodziny, w której tradycja przekazywana śpiewu hazzanut przekazywana była z pokolenia na pokolenie.Benzion Miller, syn Aarona, teorię muzyki studiował w Montrealu u kantora Samuela Taube. Karierę rozpoczął jako pięciolatek, był solistą chóru w swojej jesziwie, a już w wieku osiemnastu lat został kantorem synagogo w Żydowskim Centrum na Hillside w Nowym Jorku. Koncertuje na całym świecie, w najsłynniejszych salach koncertowych z najwybitniejszymi chórami i orkiestrami; jest jednym z pierwszych kantorów, który odwiedzili Europę Wschodnią. Nie będzie to jednak zwykły koncert – a to z uwagi na bez mała liturgiczny jego charakter; z tego też względu oraz z uwagi na miejsce, przysłuchujące się kobiety będą musiały przebywać w specjalnie wyznaczonym miejscu. Dla zainteresowanych dojazdem organizatorzy przygotowali transport – MPK podstawi autobus.

Posłuchaj, co o “Dniach Pamięci Żydów Galicyjskich” mówi dyrektor Muzeum Okręgowego Adam Bartosz : (((mp3)))

Na zdjęciu: kantor Benzion Miller

MP

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Fri, April 19, 2024 03:32:59
IP          : 3.140.186.241
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : www.intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html