Źródło: inTARnet.pl

   W zwierciadle Bergmana - festiwal filmowy w Millennium    -   20/3/2008

W kinie Millennium czeka nas w pierwszym wielkanocnym tygodniu bezprecedensowe wydarzenie kulturalne. Festiwal filmowy "W zwierciadle Bergmana" jest znakomitą okazją, aby poznać jednego z najbardziej bezkompromisowych i wizjonerskich twórców w światowej kinematografii. Ingmar Bergman zmarł w roku ubiegłym w wieku 89 lat, już wcześniej zapewniając sobie miejsce w panteonie kina. Spośród wielu dokonań szwedzkiego mistrza wybrano 6 tytułów - pozycji, które pochylają się nad kondycją człowieka we współczesnym świecie. Od wtorku, przez sześć kolejnych dni oglądać będzie można filmy Bergmana na odnowionych cyfrowo kopiach 35 mm w atrakcyjnej cenie 5 zł za seans. W naszym portalu wygrać można także bezpłatne karnety na wszystkie festiwalowe filmy, a także bilety na poszczególne projekcje.

Posluchaj, jak festiwal flmów Bergmana zapowiada Łukasz Maciejewski :

Ogloszenie

>

INGMAR BERGMAN, szwedzki reżyser filmowy i teatralny, dramaturg i scenarzysta, urodził się 14 lipca 1918 roku jako drugi syn protestanckiego pastora. Surowe metody wychowawcze ojca oraz nieporozumienia pomiędzy rodzicami wpłynęły na jego dalsze życie i wielokrotnie powracały echem w jego twórczości.
Pierwsze doświadczenia zawodowe zdobywał jako dyrektor teatru w Hälsingborgu, pisywał także własne opowiadania i dramaty, dorabiając jako scenarzysta w Teatrze Dramatycznym. W latach 40. jego dramaty zaczęły trafiać na szwedzką scenę teatralną. Zadebiutował w 1944 roku "Krótszym opowiadaniem o jednym z najwcześniejszych wspomnień z dzieciństwa Kuby Rozpruwacza". Już tu uwidacznia się to, co Bergman rozwinie później w filmach - psychoanalityczna problematyka podyktowana przez "rodzinny scenariusz", układ retrospekcji sięgający w głąb wczesnego dzieciństwa i w mrok podświadomości, psychopatyczną ambiwalencję czułości i sadyzmu w relacjach międzyludzkich, atmosferę horroru, zamkniętą kompozycję oraz magiczny realizm przenikający się z onirycznym ekspresjonizmem. Przełom nastąpił jeszcze w tym samym roku, kiedy obecny na przedstawieniu "Śmierć Kaspra" szef Svensk Filmindustri powierzył młodemu pisarzowi korektę cudzych scenariuszy.
Bergman wkrótce przedstawił swój własny projekt zatytułowany Skandal, który ostatecznie zrealizował znany wówczas reżyser Alf Sjöberg. Rok później Bergman sięgnął po kamerę i wyreżyserował Kryzys. Szybko powstały następne filmy: Okręt do Indii, Więzienie i Pragnienie. W latach 50. Bergman starał się opanować warsztatowe kanony kina gatunków. Jego filmy z lat 1950 - 55 mieszczą się w repertuarze kina popularnego - Letni sen, Kobiety czekają, Wakacje z Moniką czy Marzenia kobiet wykorzystują formułę melodramatu, natomiast Lekcja miłości i Uśmiech nocy to komedie.
Filmy z tego okresu powstały na konkretne zamówienie producenta. Wyjątek stanowi Wieczór kuglarzy, pierwsze arcydzieło Bergmana, film wybitny, ale w swoim czasie nie doceniony przez krytykę i publiczność. W przeciągu dwóch lat powstały kolejne arcydzieła, które przyniosły Bergmanowi światowy rozgłos - Siódma Pieczęć i Tam, gdzie rosną poziomki.
Wraz z początkiem lat 60. reżyser wkroczył w nową fazę twórczości. Przy współpracy z operatorem Svenem Nykvistem wypracował swój dojrzały, minimalistyczny styl. Tak zwana trylogia wertykalna - Jak w zwierciadle, Goście Wieczerzy Pańskiej i Milczenie - jest tego najlepszym przykładem. W 1965 roku Bergman poznał Liv Ullmann i obsadził ją w jednym ze swoich najwybitniejszych obrazów - Personie. Ullmann wkrótce stała się towarzyszką życia i jedną z ulubionych aktorek reżysera. W 1967 roku Bergman założył własną firmę produkcyjną, Cinematograph, w której zrealizował przejmujące dramaty rodzinne - Szepty i krzyki, Sceny z życia małżeńskiego, Twarzą w twarz czy Jesienną sonatę.
W 1976 roku został oskarżony o malwersacje podatkowe i był zmuszony opuścić rodzinny kraj. Osiedlił się na odludnej wyspie Farö i na kilka lat rozstał się ze szwedzką kinematografią. Powrócił na chwilę z autobiograficznym obrazem Fanny i Alexander, by ostatecznie pożegnać się ze światem filmu. Bergman umarł 30 lipca 2007 roku.

Twórczość Bergmana wraz z jej powracającymi motywami - wyobcowaniem człowieka we współczesnym świecie, kryzysem wiary i chrześcijańskiego modelu moralności, rozkładem więzi w rodzinie - paradoksalnie dopiero dziś staje się dla polskiego widza w pełni aktualna i czytelna. Polemika reżysera z mieszczańskim systemem wartości może istotnie dotykać nas w pełni dopiero w społeczeństwie, które zaczęło wykształcać klasę średnią z jej wszystkimi dobrodziejstwami i obciążeniami. Prezentacja uniwersalnych filmów Bergmana jest więc dziś dla widza okazją do postawienia sobie zasadniczych pytań związanych z własnym życiem i miejscem w świecie, a nie tylko do spotkania z mistrzem kina.
Bergman, mimo że autobiograficzny aż do granic ekshibicjonizmu, potrafi w swoich obrazach dotknąć filmowego absolutu. Tworzy kino totalne, które mierzy się z najpoważniejszymi problemami filozoficznymi, religijnymi i egzystencjalnymi i które dziś staje się dla widza prawdziwym wyzwaniem.

Młode pokolenie widzów po raz pierwszy będzie miało szansę poznać arcydzieła Bergmana w idealnych technicznie warunkach. Na ekranie w Mościcach zobaczymy kolejno:

WTOREK 25 marca, godz. 18:00
SZEPTY i KRZYKI Viskningar och rop
Szwecja 1972, 81 min.
zdjęcia: Sven Nykvist
muzyka: wykorzystano utwory Jana Sebastiana Bacha i Fryderyka Chopina
obsada: Harriet Andersson (Agnes), Kari Sylwan ( Anna), Ingrid Thulin (Karin), Liv Ullmann (Maria), Erland Josephson( lekarz), Henning Moritzen (Joakim), Georg Artin (Frederik), Anders Ek (Isak)
nagrody: Oscar dla Svena Nykvista za najlepsze zdjęcia; nominacje do Oscara za najlepszy film obcojęzyczny, reżyserię, scenariusz oraz kostiumy; nominacja do Złotego Globu dla najlepszego filmu obcojęzycznego; Technical Grand Prize na MFF w Cannes 1973. Co ciekawe, film miał polską premierę dopiero w ubiegłym roku.

Jest początek XX wieku, jesień - Agnes, samotna właścicielka XVIII-wiecznego pałacyku umiera na raka. Jej siostry przybywają, aby towarzyszyć jej ostatnim chwilom... "Początek jak z "Trzech sióstr", koniec jak z "Wiśniowego sadu", a w środku Strindberg" - tak François Truffaut ocenił to, jak je nazwał, "arcydzieło czystego obrazu na temat kobiet".

ŚRODA 26 marca, godz. 18:00
MILCZENIE Tystnaden
Szwecja 1962, 95 min.
zdjęcia: Sven Nykvist
muzyka: Ivan Renliden, wykorzystano także utwory Jana Sebastiana Bacha
obsada: Ingrid Thulin (Ester), Gunnel Lindblom (Anna), Birger Malmsten (barman), Hakan Jahnberg (kelner), Jörgen Lindström (Johan)
nagrody: Nagrody Guldbagge 1963 - nagroda dla najlepszej aktorki (Ingrid Thulin), za najlepszą reżyserię i najlepszy film.

Scenerią filmu jest utopijne państwo totalitarne Timoka, leżące gdzieś w Europie. Posiada ono własny, dziwny język, starannie izoluje się od przybyszy, a po jego ulicach jeżdżą czołgi. Docierają tu dwie siostry, którym towarzyszy syn jednej z nich - Johan. Bohaterki bardzo się od siebie różnią: Anna jest hedonistyczna i zmysłowa, Ester intelektualna i opanowana. Te różnice są głównym powodem konfliktu, jaki się między nimi rozgrywa. Jego świadkiem jest mały Johan, którego postać Bergman bardzo eksponuje. To jego oczami obserwujemy świat będący czymś na kształt przerażającego labiryntu.
Milczenie stanowi zwieńczenie bergmanowskiej trylogii będącej niezwykłą w kinematografii manifestacją artystycznej swobody i odwagi.

CZWARTEK 27 marca
JAK W ZWIERCIADLE, godz. 18:00 Sasom i en spegel
Szwecja 1960, 89 min.
reżyseria: Ingmar Bergman
scenariusz: Ingmar Bergman
zdjęcia: Sven Nykvist
muzyka: Erik Nordgen, wykorzystano także utwory Jana Sebastiana Bacha
obsada: Harriet Andersson (Karin), Gunnar Björnstrand (David), Max von Sydow (Martin), Lars Passgard (Fredrik)
nagrody: Oscar dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego (1962).

Pierwsza część "trylogii wertykalnej" (dzień wcześniej zobaczymy zamykające tryptyk "Milczenie").
Karin to młoda kobieta cierpiąca na schizofrenię. Razem z mężem, bratem i ojcem wybiera się na kilka dni na małą skalistą wysepkę. Tam jej choroba gwałtownie się nasila, a każdy z towarzyszących jej mężczyzn na swój sposób musi poradzić sobie z tą sytuacją.
"Jak w zwierciadle" Bergman określił jako swoje najbardziej osobiste dzieło.

PIĄTEK 28 marca, godz. 18:00
SIÓDMA PIECZĘĆ Det Sjunde inseglet
Szwecja 1956, 96 min.
reżyseria: Ingmar Bergman
scenariusz: Ingmar Bergman
zdjęcia: Gunnar Fischer
muzyka: Erik Nordgen
obsada: Max von Sydow (Antonius Block), Gunnar Björnstrand (Jöns), Nils Poppe (Jof) Bibi Anderson (Mia), Bengt Ekerot (Śmierć), Ake Fridell (Plog), Inga Gill (Lisa), Erik Strandmark (Skat), Bertil Anderberg (Raval).
nagrody: Nagroda Specjalna Jury na MFF w Cannes.

"Siódma pieczęć" powstała na bazie jednoaktówki "Malowidło w drewnie", którą Bergman stworzył dla (i przy udziale) studentów szkoły teatralnej w Malmö. To, co miało być warsztatową wprawką, okazało się podstawą dla filmu, który uczynił reżysera sławnym. Siódma pieczęć - moralitet ubrany w średniowieczny kostium - pierwsza Bergmanowska próba poznania Boga, próba, którą autor ponowi w "trylogii wertykalnej".

SOBOTA 29 marca, godz. 18:00
PERSONA Persona
Szwecja 1966, 96 min.
reżyseria: Ingmar Bergman
scenariusz: Ingmar Bergman
zdjęcia: Sven Nykvist
muzyka: Lars Johan Werle
obsada: Liv Ullmann (Elisabeth Vogler), Bibi Andersson (Alma), Margaretha Krook (lekarka) Gunnar Björnstrand (Pan Vogler), Jörgen Lindström (syn Elisabeth)
nagrody: BAFTA 1968 - nominacja dla Bibi Andersson za najlepszą rolę kobiecą.

Pomysł Persony zrodził się na gruzach nie zrealizowanych nigdy "Ludożerców" - zamierzonej opowieści o rozterkach współczesnych artystów, o sztuce karmiącej się ludzkim cierpieniem. Pewnego dnia Bibi Andersson - stała aktorka Bergmana - przedstawiła mu w Sztokholmie Norweżkę Liv Ullmann (która została potem towarzyszką życia reżysera i najważniejszą "twarzą" jego filmów). Bergman był zafascynowany podobieństwem obu aktorek i postanowił nakręcić, jak to sam ujął, "kameralny utwór na dwa instrumenty".
W "Personie" Bergman stworzył nie tylko przejmującą medytację artysty nad sensem i zależnościami twórczości, ale też nad ludzkim lękiem, rozczarowaniem i samotnością. Sam po latach ocenił ten film jako jeden z najważniejszych w swojej filmografii.

NIEDZIELA 30 marca, godz. 18:00
TAM GDZIE ROSNĄ POZIOMKI Smultronstället
Szwecja 1957, 91 min.
reżyseria: Ingmar Bergman
scenariusz: Ingmar Bergman
zdjęcia: Gunnar Fischer
muzyka: Erik Nordgren, Göte Lovén
obsada: Victor Sjöström (Profesor Isak Borg), Bibi Andersson ( Sara), Ingrid Thulin (Marianne Borg), Gunnar Björnstrand (Evald Borg), Jullan Kindahl (Agda), Folke Sundquist (Anders), Björn Bjelfvenstam (Viktor)
nagrody: Złoty Niedźwiedź i nagroda FIPRESCI dla Victora Sjöströma na MFF w Berlinie, Złoty Glob dla najlepszego filmu obcojęzycznego, Nagroda Włoskiej Krytyki Filmowej na MFF w Wenecji, nominacja do Oscara za najlepszy scenariusz.
"Tam, gdzie rosną poziomki" to studium przemijania zrealizowane przez zaledwie 37-letniego Bergmana, którym rozpoczynał swoją imponującą karierę : "Ulepiłem postać, która z wyglądu przypominała mojego ojca, ale którą na wskroś byłem ja. Ja sam (...), wyobcowany, zamknięty w sobie, odgradzający się od innych, zadufany, nie tylko dość nieszczęśliwy, ale naprawdę nieszczęśliwy. Pełen sukcesów. I uzdolniony. I solidny. I zdyscyplinowany."
Na swoje alter ego Bergman wybrał 80-letniego profesora Borga, który jedzie z synową ze Sztokholmu do Lund na obchody własnego jubileuszu naukowego. Podróż staje się dla niego wędrówką przez obszary pamięci, refleksją nad życiem i stosunkami z ludźmi.

Dla trzech par inTARnautów mamy bezpłatne zaproszenia - karnety na wszystkie seanse w ramach festiwalu. Aby je otrzymać należy przesłać do nas - na adres redakcja@intarnet.pl - listu zawierającego w temacie wiadomości hasło BERGMAN. Zaproszenia trafią do rąk trzech wylosowanych osób. Rozstrzygnięcie zabawy w we wtorek 25 marca około godziny 10:00. Zwycięzców o wygranej i sposobie jej odebrania niezwłocznie zawiadomimy telefonicznie.

UWAGA: począwszy od wtorku 25 marca będą również do wygrania dwa bilety na każdy z festiwalowych seansów ! Filmy będziemy zapowiadać codziennie, z wykorzystaniem obszernych esejów dotyczących prezentowanych na ekranie w Mościcach tytułów. Ich autorem jest Tarnowianin, wielki pasjonat i entuzjasta twórczości Bergmana, Bogusław Hynek. Zapraszamy do zapoznania się z jednym z esejów B.Hynka (dot. "Persony") zamieszczonych w naszym portalu kilka miesięcy temu a wzbogaconych fragmentem filmu: czytaj tutaj.

MySQL Error : Connection Error
Error Number: 0 
Date        : Tue, April 23, 2024 18:21:37
IP          : 18.117.183.150
Browser     : Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
Referer     : 
PHP Version : 4.4.9
OS          : Linux
Server      : Apache
Server Name : www.intarnet.pl
Script Name : /www1.atlas.okay.pl/index_full.html